FEDERACION ESPAÑOLA DE MUNICIPIOS Y PROVINCIAS
Tres municipios premiados polas súas iniciativas para o desenvolvemento sostible do medio rural
A Aldea de San Nicolás (Gran Canaria), Coca (Segovia) e Somiedo (Asturias) recibiron o I Premio de Boas Prácticas para o Desenvolvemento Sostible do Medio Rural. Os galardóns foron entregados pola Ministra de Medio e Medio Rural e Mariño, Elena Espinosa, durante a primeira xornada do Congreso de Pequenos Municipios, que se celebra en Toledo, organizado pola FEMP.
O modelo de xestión de residuos agrícolas, emprendido polo Concello de La Aldea de San Nicolás; a extracción de resinas naturais como fonte de emprego, promovida polo Concello de Coca e o proxecto "Ganader@s con escola", que leva adiante o Concello de Somiedo dende 2007, foron recoñecidos entre 38 iniciativas municipais como as mellores prácticas en materia de desenvolvemento sostible do medio rural no marco do I Concurso sobre esta materia, convocado dende a FEMP.
Emprego e desenvolvemento sostible
As tres prácticas premiadas teñen en común o afán dos seus promotores pola creación de emprego e o asentamento da poboación, todo iso dende o impulso do desenvolvemento sostible, aínda que dende diferentes perspectivas en función das particularidades de cada municipio.
Así, en La Aldea de San Nicolás, unha das últimas reservas agrícola-paisaxísticas que quedan en Gran Canaria, que conta no seu territorio con catro espazos naturais protexidos -incluídos, de feito, na Reserva Mundial da Biosfera do oeste da illa-, a posta en marcha do seu modelo de xestión de residuos agrícolas xa mostra resultados visibles sobre a paisaxe e promete, a curto e medio prazo, un impacto favorable sobre o emprego na zona.
A iniciativa que lles valeu este recoñecemento, -e tamén o do Comité Hábitat Español que seleccionou a práctica para concorrer no Concurso de Boas Prácticas de Nacións Unidas-, veu a resolver o problema que formulaban os restos agrícolas neste municipio: A Aldea de San Nicolás, cuxo desenvolvemento económico está baseado no cultivo intensivo do tomate para a exportación, houbo de afrontar a crise provocada polos residuos desta actividade agrícola; fronte á situación, o municipio impulsou o seu novo modelo, unha estratexia orientada a favorecer o desenvolvemento socioeconómico do territorio mediante a redución dos niveis de desemprego e a mellora das condicións de salubridade e hixiene nas explotacións e o seu ámbito.
Intervencións integradoras con participación de Administración e sector privado, creación de comisións técnicas e outras actividades permitiron impulsar o novo modelo de xestión de residuos e avanzar cara aos obxectivos propostos -entre outros, diminuír os niveis de desemprego, recuperar a produción agrícola, combater e previr as pragas ou equipar con infraestruturas axeitadas-.
Extracción de resinas como fonte de emprego
Mellorar a eficiencia no proceso de extracción de resinas permitiu a Coca crear máis de 150 empregos directos e indirectos e, con el, contribuír ao asentamento de poboación. Así dan cumprimento a dous dos obxectivos que este Concello, en colaboración coa Comunidade de Vila e Terra de Coca, se formulou ao experimentar con novas técnicas de resinación.
A utilización de derivados de resinas naturais en lugar de derivados do petróleo é unha aposta da industria europea pola redución de emisións de CO2; a resina é un produto natural e renovable que, na actualidade, procede na súa maioría das importacións de países emerxentes; Coca conta coa parcela máis grande de Europa, con 18.000 piñeiros resineros, un espazo que tanto o Concello coma a Comunidade de Vila e Terra consideraron óptimo para experimentar con novas liñas de resinación, formar traballadores no proceso e dar difusión aos resultados obtidos.
Dignificar a actividade gandeira
Os obxectivos de dar a coñecer dende a escola a importancia da actividade gandeira do municipio, dignificala como profesión e presentala como unha opción económica de futuro para os mozos, moveron en 2007 o Concello asturiano de Somiedo, xunto co Goberno do Principado de Asturias e a Asociación de Criadores de Ganado Vacuno Selecto de Raza Asturiana de los Valles -ASEAVA- a poñer en marcha unha curiosa actividade cos máis pequenos. Tratábase de permitirlles participar nun "Xurado de Concursos Gandeiros" específico para nenos, na liña do xa existente para os adultos.
O proceso comprende tres sesións: a primeira, introdutoria, conta coa participación dos técnicos de ASEAVA, que explican nas aulas que debe ter unha explotación gandeira para ser rendible e respectuosa co medio, e como ha de formarse un gandeiro; a segunda sesión, que adapta para os nenos o proceso de titulación vixente para persoas adultas, ensínaos no mercado de gañados como diferenciar os trazos morfolóxicos que diferencian ao gando e a valoralo en función deles; a terceira e última sesión, coas probas xa superadas, é a concesión do carné e o diploma acreditativos, cos que os nenos xa poden actuar como xurados nos certames gandeiros; coa súa valoración, concederase un premio especial do "Xurado infantil". Actualmente, unha vintena de escolares actúan como xurado no Certame Nacional de Rabaños de Asturiana dos Vales.
